Në historinë e lashtë të Ilirisë, ndër figurat më të spikatura qëndron emri i Mbretëreshës Teutë, një grua e fortë dhe e vendosur, e cila guxoi të përballej me njërën prej fuqive më të mëdha të kohës – Republikën Romake. Sundimi i saj, ndonëse i shkurtër, la një gjurmë të thellë në histori dhe dëshmoi për rolin që gratë mund të kishin në udhëheqje dhe në mbrojtjen e pavarësisë së popullit të tyre.
Jeta dhe ngritja në pushtet
Teuta ishte bashkëshortja e Mbretit Agron, sunduesi i fuqishëm i mbretërisë së Ardianëve, një ndër fiset më të organizuara ilire. Agroni arriti të krijojë një fuqi të madhe detare dhe tokësore që shtrihej në pjesë të mëdha të bregdetit Adriatik. Pas vdekjes së tij rreth vitit 231 p.e.s., Teuta mori pushtetin si regjente në emër të djalit të mitur të Agronit.
Por ndryshe nga sa mund të pritej për një grua në atë kohë, ajo nuk u mjaftua me një rol simbolik. Teuta e mori pushtetin me vendosmëri dhe vazhdoi politikën ekspansioniste të burrit të saj, duke forcuar flotën dhe duke mbështetur piraterinë si një mjet ekonomik dhe ushtarak për të kontrolluar rrugët detare të Adriatikut.
Përballja me Romën
Politikat e Teutës filluan të shqetësojnë interesat tregtare dhe strategjike të Republikës Romake, e cila në atë kohë po zgjerohej me shpejtësi në Mesdhe. Piratët ilirë, me bekimin e mbretëreshës, sulmonin anijet romake dhe greke, duke krijuar tensione të mëdha.
Në vitin 229 p.e.s., Roma dërgoi një delegacion diplomatik për të kërkuar ndalimin e sulmeve. Sipas burimeve romake, një nga ambasadorët u vra gjatë kthimit, çka u përdor nga Roma si pretekst për të nisur Luftën e Parë Ilire.
Në këtë luftë, forcat romake zbarkuan në bregdetin ilir dhe pas disa betejash arritën të pushtojnë pjesë të konsiderueshme të territoreve të kontrolluara nga Teuta. Nën presion të madh, ajo u detyrua të dorëzohej në vitin 227 p.e.s., duke pranuar kushte të rënda, përfshirë humbjen e territoreve dhe kufizimin e fuqisë së saj detare.
Trashëgimia e Teutës
Edhe pse lufta me Romën e dobësoi mbretërinë e saj, Teuta mbetet një simbol i rezistencës dhe i udhëheqjes femërore në një kohë të dominuar nga mbretër burra. Ajo guxoi të sfidojë një fuqi në rritje si Roma, në mbrojtje të interesave të vendit dhe popullit të saj.
Në historiografinë moderne shqiptare, Teuta nderohet si një figurë e lavdishme, e cila dëshmon për lashtësinë dhe pavarësinë e kulturës dhe shtetformimit ilir. Emri i saj është përjetësuar në libra, këngë, filma dhe rrugë që mbajnë emrin e saj në Shqipëri, Kosovë dhe më gjerë.
Mbretëresha Teutë nuk ishte thjesht një grua që trashëgoi pushtetin ajo ishte një stratege, një luftëtare dhe një lidere që përfaqësonte ambicien e një populli për të qëndruar i lirë dhe i pathyeshëm përballë çdo rreziku. Jeta e saj është një thirrje për të kujtuar fuqinë dhe guximin që ndonjëherë fshihet aty ku pak e presin: në zemrën e një gruaje që sfidonte perandoritë.
You must be logged in to post a comment Login